Interview met Leo van der Linde
door Carla Martens – VINE
‘Verbindende | Geweldloze Communicatie als tool voor medezeggenschap’
Ruim 30 jaar is hij ambtelijk secretaris voor ondernemingsraden, veelal in de zorg. Hij heeft Politieke wetenschappen en Personeel & Arbeid gestudeerd en geeft als vrijwilliger Nederlandse les aan immigranten. Momenteel werkt hij voor de ondernemingsraad van Blijf Groep, een instelling tegen huiselijk geweld, die vrouwen ondersteunt en opvang organiseert.
Hoe is Geweldloze Communicatie in jouw leven gekomen?
“Via mijn vrouw. Zij was destijds tot directeur benoemd van een basisschool die ging werken met het concept van de ‘vreedzame school’. Ik ben me er toen in gaan verdiepen. De taal van gevoelens en behoeften sprak me erg aan. Een taal die ik thuis niet had meegekregen. Het was een logische stap om Geweldloze Communicatie vervolgens ook te bekijken binnen de context van mijn werk; medezeggenschap en ondernemingsraden.”
Wat is vanuit jouw ervaring het meest ondersteunend vanuit Geweldloze Communicatie binnen een OR?
“Allereerst is een belangrijk uitgangspunt om een arbeidsorganisatie niet als ‘ding’ te zien. Het betreft mensen. Mensen met behoeften, net zozeer als de mensen in een ondernemingsraad behoeften hebben. Het begint dan ook met het in kaart brengen van wat leden binnen een OR beweegt en wat de vervulde en niet vervulde behoeften zijn van de mensen in de arbeidsorganisatie. Die inzichten helpen een OR op weg en daarvoor is de taal van Geweldloze Communicatie een waardevol hulpmiddel.”
Wat beweegt leden van een OR over het algemeen?
“Dat kan heel verschillend zijn en daardoor is het des te belangrijker om dit van elkaar te weten. Het kan de behoefte aan ‘leren en groeien’ zijn, maar ook ‘participatie en betrokkenheid’ of bijvoorbeeld ‘creatie’ van nieuw beleid en verandering. De kunst is vervolgens om gezamenlijk een (meervoudige) strategie te kiezen waardoor meerdere behoeften vervuld worden. Anders bestaat het risico dat de verschillende behoeften botsen en een OR niet verder komt. Hiervoor zijn openheid, verbinding / betrokkenheid en een andere manier van luisteren naar wat mensen beweegt en daarnaar te vragen wel essentiële vaardigheden. Vaardigheden die binnen Geweldloze Communicatie aan bod komen.”
Deze vaardigheden zijn dus van belang voor de samenwerking van de OR zelf en lijken me ook onmisbaar in de uitvoerende rol?
“Klopt en dat is wat mij ook erg interesseert; de bredere concepten van de toepassing van Geweldloze Communicatie. Binnen een gezin, op school, in arbeidsorganisaties, de maatschappij en de politiek. Hoe kun je ervoor zorgen dat behoeften worden gerealiseerd. Soms is het een doolhof van complexiteit, wantrouwen, digitale communicatie en ga zo maar verder.”
Kun je een voorbeeld geven van een Geweldloze Communicatie interventie?
“Interessant was een overleg waarin een directeur zich storend gedroeg binnen de vergadering. De vergadering ging door. Achteraf werd er door de OR-leden besproken wat er gebeurde en wat ze wel en niet deden. Er werd op een verbindende manier gesproken over wat wel en wat niet acceptabel is. Dit werd vervolgens ook aangekaart. En dat blijft lastig. Je hebt te maken met machtsverhoudingen. Het is fundamenteel om die te overbruggen en te neutraliseren. Dat gaat over democratisering. Geweldloze Communicatie helpt hierbij.”
Die machtsverhoudingen lijken me uitdagend voor een OR?
“De OR als adviesorgaan gaat over beïnvloedende communicatie. Het hoogste niveau van communicatie. Daar komt veel bij kijken. Kennis, vaardigheden, een goede relatie en een kompas om je niet teveel te laten afleiden en om relatie en inhoud te scheiden. Het is een soort doolhof waar je je in bevindt. Het is een kunst om op de goede plek uit te komen. Geweldloze Communicatie geeft een draad in handen om een weg te vinden in dit doolhof en zorgt voor diepgaand wederzijds begrip en verbinding die de sleutel vormen naar de uitgang.”
Welk effect hoop je dat het boek zal hebben?
“Democratisering is een belangrijk aspect binnen mijn werk. Dat mensen invloed hebben op hun omgeving is iets wat mij drijft. Niet alleen binnen arbeidsorganisaties, maar ook in de maatschappij en binnen de politiek. Zijn mensen tevreden? Betrokken? Worden medewerkers beschermd? Ik hoop dat mijn boek bijdraagt aan meer menselijke waardigheid op de werkplek.”
Geïnteresseerd in het boek?
Je kunt het hier bestellen.
