Interview met Sonja van der Meulen en Jan van Koert over de tweedaagse training ‘Mijn relatie en ik’ gebaseerd op het gedachtegoed van de Geweldloze Communicatie.
De tweedaagse ‘Mijn Relatie en ik’ kent een rijke geschiedenis. Al 15 jaar geeft Jan van Koert deze training, altijd samen met een vrouwelijke trainer. Sinds een aantal jaar is dat niemand minder dan zijn eigen partner Sonja van der Meulen eveneens internationaal gecertificeerd trainer Geweldloze Communicatie.
Waarom altijd een mannelijke en een vrouwelijke trainer samen?
Jan: Het zou toch absurd zijn als er alleen een vent voor de groep staat en geen vrouw. Daar waar het over relaties gaat en over de wisselwerking tussen het mannelijke en het vrouwelijke, ook in gedrag en communicatie en emoties en uitdrukkingsvaardigheid, dan vraagt het van de trainers om samen wel het voorbeeld zijn voor de groep waarmee gewerkt wordt.
Sonja: Het geeft ook vertrouwen en iets van veiligheid als het mannelijke en vrouwelijke er allebei is.
Jan: Ik zeg het even in mannelijke woorden: soms kun je makkelijker je verdriet en emoties uiten in je eigen kamp. Omdat je als getriggerde vrouw verwacht dat je meer begrip krijgt van een vrouw, dan van een man waar je nou juist zoveel moeite mee hebt. Dus ik representeer het mannelijke en Sonja het vrouwelijke.
Kunnen we een kijkje in de keuken verwachten?
Sonja: Een training als deze is iets waar wij samen de vruchten van plukken. Wat wij samen hebben is ook gebaseerd op dat gedachtegoed. En om dat te kunnen delen en vooral ook de ervaringen die wij samen hebben. Wij zijn ook maar mensen, wij worden ook getriggered. Wat wij samen meemaken, nemen we mee en laten we ook zien. (Lachend) Ik denk altijd ‘mooi dan kan ik nu een oefening met Jan doen, want we zitten hier nu toch’. Dat wil ik zo graag helder houden, nl. dat ook wij blijven leren.
‘Mijn relatie en ik’ is dus niet alleen voor stellen in een, ik noem het maar even, moeilijke situatie, maar ook om een relatie leuker en luchtiger te maken en tegelijkertijd meer verdieping te geven. Klopt dat?
Jan: Deze zin komt nu bij mij op; ‘jongleren met hete aardappelen.’
Sonja: En bij mij deze; ‘draai niet om de hete brei heen’.
Jan (lachend): Lekker stel zijn wij hè!
Typische voorbeelden van wat we vaak horen zijn uitspraken als ‘Mijn man is echt een vent van weinig woorden’ en ‘Mijn man wil ook altijd zijn zin hebben’. Meestal is het de vrouw die in de slachtofferrol gekropen is of terecht gekomen is. Niet meer in de gelijkwaardigheid kan blijven.
Sonja: Geen woorden kan geven aan wat ze zelf zo graag zou willen.
Jan: Mannen kunnen soms wat meer gevat en harder zijn in hun verbale capaciteiten, waardoor de ander stilvalt. Wij menen in staat zijn om de deelnemers handvatten te geven waardoor ze elkaar kunnen horen op een manier waarop ze misschien jaren niet gehoord zijn. Want kerels kunnen niet altijd luisteren. Hebben niet altijd een idee wat dat inhoudt ‘luisteren’.
Sonja: Vrouwen geven vaak ook niet helder aan wat ze willen. Dan is het ook lastig om te luisteren. Je kunt luisteren en luisteren en luisteren en dan weet je als man eigenlijk nog steeds niet wat ze wil.
Jan: En dan loop ik als vent uiteindelijk van ‘Wat wil je nou eigenlijk!! Zeg het dan!!’. En uit mijn rijke ervaring kreeg ik dan vroeger het antwoord: ‘Als ik het vóór moet zeggen dan hoeft het niet meer,’ oftewel ik moest het ruiken! Want als ik van die partner hield dan wist ik dat. Nou verdorie nog aan toe, ik kan niet ruiken wat je wilt!
Sonja: Of ‘Als ik het moet zeggen is het niet spontaan meer!’
Jan: ‘Als je van me houdt dan weet je dat.’? Nou voor mij is dat bullshit.
Dus vandaar de hete aardappelen en het niet om de hete brei heen draaien: het gaat vooral over dat wat onbesproken blijft tussen elkaar en het kunnen/ durven uitdrukken waar het écht om gaat?
Sonja: Inderdaad. Voor vrouwen is het vaak zo dat ze zelf niet (meer) weten wat ze écht willen. Ze zijn de verbinding met zichzelf kwijtgeraakt. Bijvoorbeeld door ongelijkwaardigheid die ontstaan is of doordat ze zich verantwoordelijk voelen om het de ander naar de zin te maken. In deze tweedaagse ga je je eigen kracht ontdekken in plaats van afhankelijk te zijn van ‘dé relatie’. Daar begint het. Het gaat steeds terug naar jezelf. Het besef dat je zelf je eigen leven creëert. Helder krijgen hoe je voor jezelf zorgt. En dat vervolgens kunnen verwoorden naar de ander.
Jan: Cruciaal in intieme relaties is dat de partners wederzijds níet verantwoordelijk zijn om de ander gelukkig te maken. Dat is een valkuil die ik heel vaak tegenkom.
Sonja: Ik herken dat ook. Ik heb ook de neiging om het jou naar de zin te maken. En dat besef ik ook, met name door de trainingen. Maar het is niet de bedoeling dat je opgaat in iemand anders. Vraag jezelf af: is dit ook gezond voor mij?
Jan: Als partner je ogenschijnlijk verloren vrijheid weer terugwinnen. En beseffen dat jij je eigen ruimte creëert en die niet laten afhangen van de ander. Dat is waar ‘Mijn Relatie en ik’ over gaat.
Sonja: Ik sprak eens een vrouw wiens partner was overleden en die zei ‘nu kan ik eindelijk eten wat ik lekker vind’. Wil je pas blij zijn als je partner overleden is? Natuurlijk niet! Ik heb vandaag gekookt waar ik zin in had, het duurde even voordat ik hem zover kreeg, maar het is gelukt’.
Jan: (lachend) Ik heb vandaag voor het eerst in 77 jaar een ‘hamburger’ gegeten… zonder broodje.
Sonja: Als het aan mij ligt zit er altijd veel humor in onze training. Voor mij zorgt Geweldloze Communicatie absoluut ook voor luchtigheid, omdat het zo concreet is. Wij gaan mensen niet de les lezen.
Jan: We leren ze opnieuw met elkaar spelen.
Sonja: En we spelen en leren zelf mee.