In gesprek met auteur Dilara Bilgiç van het boek De Gelabelde.
Dilara Bilgiç schrijft over identiteit, uitsluiting en labels in haar boek De Gelabelde.
Labelen helpt om dingen in categorieën in te delen in ons brein vanuit een behoefte aan ordening, structuur, veiligheid……..het bijeffect is dat het vaker meer afstand creëert dan verbinding.
Hoe zouden we anders om kunnen gaan met labelen en hokjesdenken?
Dilara: “Bedenk dat de persoon méér is dan de optelsom van wat ik benoem, labels dehumaniseren en voor je het weet plakken we er nog meer gedrag op wat er ook bij hoort vanuit onze ogen gezien.” En dit maken we tot onze waarheid.
Met Geweldloze | Verbindende Communicatie maken we een onderscheid tussen de behoeften die iemand vervuld met labelen en hokjesdenken en de actie die iemand doet om vorm te geven aan deze behoeften. Dit betekent niet dat we het ‘eens moeten zijn’ met WAT iemand doet. Ieder is verantwoordelijk voor de keuze van zijn/haar eigen acties en de gevolgen ervan.
Willen we hierover in gesprek met elkaar dan kunnen we onze focus verleggen naar het WAAROM van de actie. En contact maken met de behoeften achter het gedrag. Voor bij goed en fout een dialoog aangaan en in plaats van je focus op oordelen en interpretaties te richten en dit als vertrekpunt te nemen. Je te richten op naar de ander te gaan luisteren, een vaardigheid die we kunnen leren om elkaar echt te kunnen begrijpen in elkaars verschillen. Hoe zou de wereld eruit zien als een generatie zou opgroeien met alleen maar respect voor elkaars verschillen?
Het praktische nut van labels volgens Dilara is dat als we bepaalde problemen willen oplossen het helpt om woorden te hebben die het gesprek erover mogelijk maken, het draagt bij aan helderheid. Het oplossen van seksisme, racisme of homofobie lukt beter als het helder is wie er precies kwetsbaar zijn voor deze vormen van onrecht. Én dat het aan de randen van die definities rafelt, dat moeten we niet uit het oog verliezen. Want op het moment dat we anderen reduceren tot slechts één aspect van wie ze zijn, lopen we het risico dat het gesprek juist spaak loopt.
Dat is wat je in het huidige debat en samenleving constant ziet gebeuren. Mensen willen niet met een ander praten, want die ander is een PVV’er/Marokkaan/wappie/homohater. Terwijl we op momenten van conflict juist voorbij de hokjes zouden kunnen kijken, en het gesprek met elkaar aan zouden kunnen gaan.
Dilara: ‘Op het moment dat je de persoon tegenover je als een soort spiegel ziet, dan word je vanzelf milder. Deze methode van psycholoog Marshall Rosenberg, Geweldloze Communicatie, heeft voor mij wel echt als een inspiratiebron gewerkt. Het boek en ook voor veel gesprekken die ik heb.’
‘Een voorbeeld: je echtgenoot die je uitscheldt. Als je kan zien wat voor emoties en onbevredigde behoeftes daaronder zitten, dan zul jij ook minder snel boos worden, omdat je dan op een heel ander niveau en op een heel ander level communiceert dan hoe wij gewend zijn te communiceren. Namelijk: “Jij bent dit en ik ben nu verdrietig, omdat jij dit hebt gedaan.” En op het moment dat je kunt zeggen: “Oké, ik ben verdrietig, omdat ik behoefte heb aan … iets. En wat jij nu zegt, omdat jij behoefte hebt aan …”, dan heb je een heel ander gesprek. Nogmaals: het is geen methode die ik al beheers, ik ben er nog mee bezig. ’Labels kunnen dus nuttig zijn, zolang we inzien dat ze op individueel niveau lang niet alles zeggen. We hoeven daarom niet van hokjesdenken af, en we hoeven labels ook niet altijd en overal een hoofdrol te geven.
Wat we vooral kunnen doen, is labels slim gebruiken. Ze inzetten als dat het gesprek verder helpt, en ze achterwege laten als ze het gesprek op slot gooien.
Alleen zo helpen labels ons verder.
Bekijk hieronder het volledige gesprek tussen Anja Nekeman en Dilara Bilgiç
Kijken naar de mens voorbij labels
Dilara Bilgiç, student psychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, schreef recentelijk een boek over dit onderwerp: ‘De Gelabelde’. Een pleidooi voor nuance in plaats van polarisatie. In haar boek gebruikt ze inzichten van Marshall Rosenberg over Geweldloze Communicatie. Dilara zegt in dit artikel van De Trouw en de Correspondent het volgende over de ideeën van Marshall Rosenberg, grondlegger van Geweldloze Communicatie:
“Het werkt voor mij als een skelet voor de gesprekken die ik heb. Zijn inzichten over Geweldloze Communicatie helpen me.”
Training Verbindende | Geweldloze Communicatie
Wil jij leren respectvol, verbindend en effectief te communiceren voorbij labels, verwijten en persoonlijke belangen? Schrijf je in voor toepassen in je werkomgeving Basistraining voor professionals.
